Według instrukcji
Zaprawy, przygotowywane bezpośrednio na placu budowy z cementu, wapna, piasku i wody, należą już do rzadkości. Dziś producenci oferują inwestorom i wykonawcom konfekcjonowane, gotowe mieszanki. W zależności od rodzaju i zastosowania, mają one w swoich składach różne związki chemiczne, które określają ich właściwości i zastosowanie. W większości zapraw, oprócz uszlachetniaczy i dodatków, podstawowym spoiwem jest cement. Od jego proporcji w stosunku do wody – czyli od wskaźnika c/w – zależy wytrzymałość gotowego materiału. Proporcje zalecane przez producentów znajdują się na opakowaniach i dostępne są w kartach technicznych wyrobów.
Tyle, ile trzeba
Przygotowując daną zaprawę, odmierzamy określoną ilość wody do czystego naczynia (bez resztek wcześniejszej, związanej już zaprawy) i wsypujemy produkt. Najlepiej rozrabiać zaprawy w wiadrach budowlanych o pojemności 10-20 litrów. Dodanie zaprawy do wody zarobowej (nigdy odwrotnie!) powoduje łatwe mieszanie, przez to uzyskujemy jednorodną masę, oraz sprawia, że zaprawa nie przykleja się do ścianek naczynia. Przez dokładne odmierzenie wody uzyskujemy również odpowiednią konsystencję określonej zaprawy do konkretnego zastosowania.
Zaprawę miesza się mechanicznie, specjalnie do tego przystosowanym mieszadłem, zamocowanym w wolnoobrotowej wiertarce (700 obr./min).
W końcowym okresie mieszania następuje wstępne odpowietrzanie zaprawy, a także dochodzi do inicjacji procesów chemicznych. Po tym czasie niektóre zaprawy, np. klejowe, należy powtórnie przemieszać, aby zapobiec segregacji składników, tj. przemieszczenia cięższych składników do dolnej warstwy zaprawy, a lżejszych na jej powierzchnię.
Podobnie należy postąpić, przygotowując na przykład tynk do nakładania ręcznego. Materiał z worka trzeba najpierw wsypać do wiadra i przemieszać na sucho – w czasie transportu mogła bowiem nastąpić segregacja kruszyw. Tak przygotowaną mieszankę wsypuje się do pojemnika z wodą. W przypadku użycia agregatu tynkarskiego, mieszanie należy przeprowadzić zgodnie z instrukcją użycia urządzenia. Poziom dozowanej wody trzeba ustawić tak, aby konsystencja narzucanego tynku zapewniała uzyskanie jego prawidłowej faktury.
W zależności od rodzaju produktu, powinno się go zużyć w ciągu 1 do 4 godzin od momentu rozrobienia. Należy pamiętać, że raz przygotowanej zaprawy nie można ponownie rozrzedzać wodą.
Zawsze do wody
Może się to wydawać dziwne, że producenci tyle uwagi przywiązują do sposobu przygotowania zaprawy. Przecież wykonawca zawsze dolewał wodę, na oko i wszystko grało. Rzeczywiście tak było kiedyś, ale przed laty zarówno produkty, jak i przepisy ich dotyczące, były mniej wymagające. Świat się zmienia, a z nim także stare przyzwyczajenia. Wszyscy zapewne pamiętają ze szkoły powiedzonko nauczyciela chemii: Pamiętaj chemiku młody, zawsze wlewaj kwas do wody! Podobnie brzmi przykazanie budowlane: Pamiętaj fachowcu młody, zawsze wsypuj zaprawę do wody! Trzeba o tej zasadzie pamiętać.
