Często decydujemy się na budowę drewnianego ogrodzenia, altany, parawanów, czy też zakup drewnianych mebli ogrodowych. I słusznie, bo drewno, to wyjątkowo wdzięczny materiał o niesamowitych walorach estetycznych. Musimy jednak pamiętać, że jego trwałość i piękny wygląd przez długi czas zależą od regularnych zabiegów impregnacyjnych i pielęgnacyjnych.
Przydomowy ogród, czy działka za miastem to miejsca, w których zazwyczaj wypoczywamy po ciężkim tygodniu spędzonym w pracy. Nic więc dziwnego, że urządzamy te miejsca w taki sposób, by korzystanie z nich sprawiało nam możliwie największą przyjemność.
Wybór odpowiedniego produktu chemii budowlanej służącego ochronie drewnianych elementów architektury ogrodowej wymaga podstawowej wiedzy o tym, jakie produkty dostępne są obecnie na rynku. Poniższe wskazówki z pewnością pomogą w podjęciu ostatecznej decyzji o zakupie konkretnego preparatu.
- Co jest co?
- impregnaty do drewna ogrodowego - nadają drewnu kolor nie przykrywając przy tym jego naturalnego rysunku. Najlepiej sprawdzają w ochronie takich elementach jak płoty lamelowe, sztachety, pergole, budki narzędziowe, czy budy dla psów. Doskonale nadają się do ochrony drewna nowego, jak i do odnawiania starych elementów. Żelowa konsystencja sprawia, że łatwo rozprowadzają się po malowanej powierzchni, nie kapią i nie rozchlapują się na boki. Nanosi się je zazwyczaj jedną grubą warstwą za pomocą pędzla;
- oleje do drewna - nie tworzą na deskach żadnej powłoki, dzięki czemu znakomicie podkreślają naturalny wygląd drewna. Najlepiej sprawdzają się w ochronie twardych odmian drewna krajowego, takich jak dąb, jesion, czy akacja. Idealnie nadaje się także do ochrony drzewa egzotycznego. Wato stosować je także do konserwacji mebli ogrodowych, płotów, balustrad i pomostów. Głęboko wnikają w strukturę drewna, dzięki czemu skutecznie chronią je przed wilgocią. Są także łatwe w nanoszeniu i odnawianiu. Ich ubytki można z powodzeniem uzupełnić przy pomocy flanelowej szmatki lub bawełnianego mopa;
- lakiery do drewna – nie wnikają w strukturę desek, ale tworzą solidną powłokę ochronną. Idealnie nadają się do ochrony wszystkich gatunków drewna. Powłoka ochronna powstała po ich wyschnięciu jest twarda, odporna na ścieranie i zarysowania. Z uwagi na fakt, że nie wnikają wgłąb drewna są bardziej podatne na pękanie i łuszczenie. W efekcie lakierowana powierzchnia zużywa się szybciej, a jej renowacja wymaga dokładnego wyszlifowania drewna przed położeniem nowej powłoki ochronnej. Nakłada się je zazwyczaj w dwóch lub trzech warstwach za pomocą pędzla;
- lakierobejce – podkreślają naturalny rysunek drewna, oraz nadają powierzchni delikatny połysk i kolor. Tworzą na drewnie powłokę, która chroni materiał przed zadrapaniami. Przeznaczone są do renowacji i ochrony elementów nie narażonych na intensywne ścieranie, takich jak elewacje, balustrady, czy meble ogrodowe. Na duże powierzchnie warto wybrać lakierobejce zawierające wosk pszczeli, które są znacznie bardziej elastyczne i dzięki temu mniej narażone na pękanie lub łuszczenie powierzchni;
- emalie – tworzą typową, kryjącą powłokę malarską w wybranym kolorze. Są bardzo trwałe i odporne na zarysowania. Z powodzeniem mogą więc być stosowane na zewnątrz, do ochrony mebli ogrodowych, balustrad, okien, czy parapetów. W chwili obecnej dostępne są już emalie szybkoschnące, pozbawione drażniącego zapachu.
Co z preparatami ,,ogólnego stosowania”?
Emalie, bo o nich mowa, nadają się na wszystkie te elementy. Oczywiście pewną ich wadą jest zakrycie słojów drewna. Pod względem parametrów, najważniejszą cechą wybranej farby musi być elastyczność powłoki, gdyż inaczej narażona będzie ona na pękanie i łuszczenia - mówi Paweł Karpiński.
Gdzie zastosować jaki preparat?
Płotom, pergolom, balustradom i drewnianej architekturze ogrodowej najlepszą ochronę zapewnią impregnaty barwiące bądź lazury. Do renowacji i ochrony tarasów stosujemy najczęściej olej do drewna, zaś meble ogrodowe, które narażone są na działanie czynników mechanicznych (eksploatacja), zabezpieczyć można mocniejszą mechanicznie powłoką – np. lakierobejcą lub lakierem z filtrami UV. Pewne znaczenie będzie mieć także rodzaj drewna. Wszystkie elementy z drewna miękkiego powinny być dodatkowo zabezpieczone impregnatami biologicznymi wgłębnymi - dodaje Paweł Karpiński.
Jak wybierać?
Dostępne w sprzedaży preparaty do renowacji i ochrony drewna różnią się między sobą właściwościami i wynikającym z nich przeznaczeniem. W przypadku środków do impregnacji technicznej zwróćmy uwagę na zakres oferowanej przez producenta ochrony – nie wszystkie bowiem preparaty zabezpieczają drewno kompleksowo. Pełną i trwałą ochronę drewna da tylko środek, który będzie chronił jednocześnie przed trzema rodzajami szkodników: pleśniami, grzybami i owadami. Jeśli chodzi o preparaty dekoracyjne, unikajmy środków uniwersalnych i wybierajmy te, które mają jak najbardziej dokładnie sprecyzowane zastosowanie, by wybrać produkt wyspecjalizowany w ochronie dokładnie takiej powierzchni, jaką chcemy pomalować.
Dobranie odpowiedniego rodzaju produktu do renowacji i ochrony danej powierzchni jest niezwykle istotne – różnice występują w zależności od tego czy mamy do czynienia z drewnem wewnątrz czy na zewnątrz. Inny środek też lepiej sprawdzi się na drewnianych meblach a inny na parkiecie czy drewnie na ścianie. W przypadku dużych elementów ważna będzie na przykład elastyczność preparatu a w przypadku powierzchni poziomych odporność na ścieranie i łatwość odnawiania powłoki.
Uważajmy tez na środki bezbarwne w przypadku drewna na zewnątrz oraz w miejscach narażonych na długotrwałe działanie słońca. W preparatach koloryzujących ochronę przed promieniami UV stanowią zawarte w nich pigmenty. W przypadku produktów bezbarwnych nie wszyscy producenci oferują te dodatkowe właściwości – tłumaczy Andrzej Wójcik.
Jak często powtarzać zabiegi konserwacyjne?
Żadna metoda ani środek konserwujący nie są w stanie zapewnić wieczystej ochrony drewna. Z tego też względu, zabiegi renowacyjne i impregnacyjne należy co pewien czas powtarzać. Kontrola powinna być przeprowadzana co sezon - w przypadku zauważenia zniszczeń reagować należy natychmiast. Producenci preparatów do drewna udostępniają oczywiście dane, jak długi czas ochrony powinien zapewniać produkt w normalnych warunkach. W rzeczywistości wiele zależy jednak od okoliczności. Sposobu eksploatacji, czy zdarzeń losowych i pogodowych, mających wpływ na stan stolarki ogrodowej - wyjaśnia Paweł Karpiński
Jak przeprowadzać impregnację?
Jeżeli zdecydujemy się impregnować drewno we własnym zakresie, musimy pamiętać, że drewno przeznaczone do ostatecznej konserwacji metodą zanurzeniową lub malarską powinno być suche, oszlifowane i odpylone. Po naniesieniu warstwy impregnatu nie należy szlifować malowanej powierzchni, ponieważ w ten sposób uszkodzimy warstwę ochronną i zepsujemy ostateczny efekt wizualny. Impregnaty najlepiej nanosić z użyciem pędzla. Metoda ta, jak wspomniano wyżej, jest znacznie skuteczniejsza od malowania natryskowego, ponieważ preparat konserwujący dociera w dużej ilości bezpośrednio do drewna, a nie jest rozpylany w powietrzu. Producenci z reguły podają na opakowaniu minimalny czas wysychania preparatu. Jeżeli jednak zależy nam na nałożeniu kolejnych warstw, dobrze jest odczekać z tym do następnego dnia. Wszystkie prace powinniśmy przeprowadzać w rękawiczkach i ubraniach ochronnych.
Na podstawie materiałów firmy Altax, oraz rozmów z” Andrzejem Wójcikiem, doradcą technicznym firmy Altax i Pawłem Karpińskim, product Managerem marki Bondex opracował Sambor Zarzycki